Met een bijzonder kleine microscoop legde Van Leeuwenhoek een compleet nieuwe wereld bloot, een wereld die nog nooit iemand had gezien. Rijksmuseum Boerhaave opent opnieuw deze wereld, die Antoni van Leeuwenhoek 350 jaar geleden ontdekte. De verbluffende microwereld wordt zichtbaar in de tijdelijke tentoonstelling Onvoorstelbaar. Hoe Antoni van Leeuwenhoek de microwereld ontdekte.

Van Leeuwenhoek ontdekte in 1676 bacteriën toen hij monsters nam van verschillende stoffen, waaronder water en tandplak. Hij gebruikte hiervoor een door hem zelf ontworpen microscoop met een vergroting van meer dan 200 keer. Van Leeuwenhoek noemde deze micro-organismen “animalcules” en beschreef hun vorm en bewegingen nauwkeurig in zijn brieven aan de Royal Society in Londen. Deze ontdekking werd later beschouwd als een mijlpaal in de ontwikkeling van de microbiologie.

Antoni van Leeuwenhoek ontwierp en gebruikte zijn eigen microscopen om micro-organismen te observeren en te bestuderen. Zijn microscopen waren enkelvoudige microscopen, wat betekent dat ze slechts één lens hadden. Ze waren gemaakt van messing en hout en hadden een zeer kleine lens, die een vergroting tot ongeveer 200 keer mogelijk maakte. Van Leeuwenhoek ontwikkelde ook een speciale techniek om monsters voor te bereiden en te onderzoeken, waarbij hij de monsters op een naald plaatste en deze vervolgens voor de lens van de microscoop bracht. Door deze techniek te perfectioneren en zijn eigen microscopen te bouwen, was Van Leeuwenhoek in staat om microscopische organismen te observeren die nog niet eerder waren gezien, waaronder bacteriën, protozoa en spermatozoa.

In zowel Basisvaardigheden Biologie als Basisvaardigheden Microbiologie is een hoofdstuk Microscopie opgenomen. Daarin worden de theoretische principes van lichtmicroscopie beschreven. Elk werkboek bevat meerdere experimenten in het praktisch gebruik van microscopen om cellen van (micro-)organismen zichtbaar te maken. Studenten kunnen hun kennis van de microscopie testen met zelftests.
