Alle volwassenen moeten 1,5 meter afstand houden. Zo wil de overheid de verspreiding van CoViD-19 voorkomen. Maar is de anderhalvemetermaatregel onder alle omstandigheden voldoende? Kan SARS-CoV-2 zich verder dan 1,5 meter door de lucht verspreiden?
Mensen geven bij rustig ademhalen, spreken, zingen, sporten, hoesten en niezen ademhalingsdruppeltjes af van verschillende groottes. Deze druppeltjes kunnen virussen bevatten en infecties zoals CoViD-19 overdragen.
- De grootste druppels dwarrelen binnen enkele seconden tot minuten maximaal 1,5 meter ver op de grond.
- De kleinste, zeer fijne druppeltjes en aerosolen ( < 10 µm) zijn klein genoeg om minuten tot uren in de lucht te blijven zweven.
Blootstelling aan ademhalingsvloeistoffen die virussen bevatten, kan op drie manieren:
- Inademing van lucht met kleine druppeltjes en aerosolen die het virus bevatten. Het risico van overdracht is het grootst binnen anderhalve meter van een infectieuze bron, waar de concentratie van deze zeer fijne druppeltjes het grootst is.
- Direct fysiek contact door het aanraken van mond en neus met de handen die besmet zijn met uitgeademde ademhalingsvloeistoffen die virussen bevatten.
- Indirect contact via fomiet. Fomiet is een object (tafel, deurknop, telefoon) dat virussen kan bevatten en overbrengen (zie afbeelding).
Kan SARS-CoV-2 zich verder dan 1,5 meter door de lucht verspreiden?
Infecties door inademing op een afstand van méér dan 1,5 meter van een besmettelijke bron zijn minder waarschijnlijk dan op kortere afstanden. Maar onder onder bepaalde omstandigheden bestaat toch kans op besmetting. De aanwezigheid van een besmettelijk persoon die het virus binnenshuis uitademt gedurende een langere tijd (meer dan 15 minuten) kan leiden tot virusconcentraties in de luchtruimte, die voldoende zijn om infecties over te dragen aan mensen op méér dan 1,5 meter afstand (CDC, 7 mei 2021).
Omstandigheden die het risico op een SARS-CoV-2-infectie verhogen:
- Besloten ruimten met onvoldoende ventilatie waarbinnen de concentratie van uitgeademde ademhalingsvloeistoffen, vooral zeer fijne druppeltjes en aerosoldeeltjes, zich in de luchtruimte ophopen.
- Verhoogde uitademing van ademhalingsvloeistoffen als de besmettelijke persoon fysieke inspanning levert of zijn stem verheft (bijvoorbeeld sporten, schreeuwen, zingen).
- Langdurige blootstelling aan deze omstandigheden, meestal meer dan 15 minuten.
Indoor Air Quality (IAQ)
Voor voedsel, sanitair en drinkwater bestaat volop regelgeving om mensen te beschermen tegen infectieziekten. Daarentegen zijn voor de lucht die we inademen nauwelijks richtlijnen om luchtweginfecties, of het nu seizoensgriep of CoViD-19 is, binnenshuis te bestrijden.
Wetenschappers pleiten voor IAQ-richtlijnen (Indoor Air Quality) die zorgen voor goede luchtkwaliteit met aanzienlijk verminderde aantallen ziekteverwekkers. Dit moet bijdragen aan de gezondheid van gebruikers van gebouwen, net zoals we dat verwachten van water uit de kraan (Science, 14 mei 2021).
